Innocenty X

Gian Battista Pamphili (urodzony w Rzymie, 7 marca 1574 roku, zmarł w Rzymie, 7 stycznia 1655 roku) herb

Syn Camillo Pamphili i Flaminia Cancellieri del Bufalo.

Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 15 września 1644 roku do 7 stycznia 1655 roku.

Mianował kardynałem swego bratanka Camilia Pamphiliego, który został sekretarzem stanu, a jego matka - wdowa po bracie papieża - donna Olimpia Maidalchini, zyskała wielkie wpływy. Innocenty X konsultował z nią najważniejsze decyzje, toteż nazywano ją "papieżycą". Choć był dla niej hojny, po jego śmierci nie chciała ponieść kosztów pogrzebu, więc został pochowany na koszt jednego z kanoników, bez żadnych uroczystości.

Urodzony w 1574 roku w Rzymie, był przez długi czas nuncjuszem w Hiszpanii. Pochodził z rzymskiej rodziny spokrewnionej z rodem Borjów. Po studiach w Kolegium Rzymskim i uzyskaniu doktoratu obojga praw znalazł zatrudnienie w kurii rzymskiej. Przyjął święcenia kapłańskie, a potem został adwokatem w konsystorzu i rocie. Był nuncjuszem w Neapolu i Hiszpanii, a Urban VIII mianował go w 1627 roku kardynałem.

15 września 1644 roku, po trwającym 36 dni konklawe, papieżem został kardynał Giambattista Pamfili; przeciwko jego wyborowi wnieśli sprzeciw Francuzi, ale za późno. Słabowity i stary papież był całkowi­cie pod wpływem swej szwagierki, która dzięki niemu bezwstydnie się wzbogacała. Po wyborze na papieża powołał komisję, która miała odzyskać dla Kościoła majątki rozdane przez jego poprzednika nepotom. Wspierał misje i umacniał Kongregację Rozkrzewiania Wiary, tworząc w Rawennie kolegium maronickie oraz nadając rangę uniwersytetu kolegium dominikańskiemu w Manili. Toczyły się dyskusje wokół pięciu twierdzeń zawartych w dziele "Augustinus" biskupa Ypres Corneliusa Jansena. Papież powołał komisję teologiczną, która szczegółowo rozpatrzyła zagadnienia łaski Bożej i wolnej woli człowieka, a potem bullą z 31 maja 1653 roku "Cum occasione" potępił twierdzenia Jansena.

W zmaganiach Francji z Hiszpanią - z którą faktycznie sympatyzował - starał się zachować neutralność. Doniosłym wydarzeniem tego pontyfikatu jest zawarcie tzw. pokoju westfalskiego w 1648 roku, który zakończył wojnę trzydziestoletnią. Na kongresie pokojowym w Mimster (Westfalia) cesarz Ferdynand III i książę bawarski Maksymilian I poczynili ustępstwa na rzecz protestantów. Majątki zostały rozdzielone między protestantów i katolików, a cesarski edykt restytucyjny wycofano. Wolność religijna książąt Rzeszy miała się urzeczywistniać m.in. przez zasadę cuius regio, eius religio - "czy- ja władza, tego religia". Innocenty X uznał te warunki za nieważne w brewe z 20 sierpnia 1650 roku "Zelus domus Dei". Ten pokój miał dla katolików sporo ujemnych skutków, stąd protesty papieża, acz bez rezultatu.

W ogłoszonym przez papieża Roku Świętym 1650 do Rzymu przybyło 700 tysięcy pielgrzymów. Innocenty X zlecił ukończenie wystroju Bazyliki św. Piotra, odrestaurował m.in. fontannę na Piazza Navona i wzniósł Villa Doria Pamphili. Dowodem jego humanitaryzmu było zreorganizowanie więzień w Państwie Kościelnym i umieszczenie więźniów w celach.

Od Innocentego X kierowanie papieską polityką powierzono kardynałowi sekretarzowi stanu, co złamało wpływy i władzę kardynałów-nepotów. W kwes­tiach wewnętrzno-kościelnych dążył papież do reform w duchu Soboru Trydenckiego. W 1653 roku ingerował w spór o jansenizm, co jednak nie doprowadziło do zakończe­nia waśni; papieska decyzja została przez jansenistów odrzu­cona.

Papież po śmierci został pochowany w Bazylice św. Piotra.

Nie przyczynił się do umocnienia prestiżu papiestwa. Po jego śmierci rozpoczę­ła się nowa epoka w historii Kościoła, epoka sekularyzacji zachodniego świata.

Zanim Innocenty X został papieżem, był wiceprotektorem Polski i odnosił się z wielką wyrozumiałością do spraw Rzeczypospolitej. Władysław IV przez specjalnego przedstawiciela także przyrzekł dostosować swoją politykę wobec unitów oraz w sprawie kolokwium z dysydentami do wskazań Stolicy Apostolskiej. Król czynił te ustępstwa licząc na uzyskanie od papieża pomocy finansowej na zorganizowanie wielkiej wyprawy przeciw Turkom. Pomoc tę określił na sumę 50 000 skudów rocznie na przeciąg dwóch lat. W 1644 roku Innocenty X mianował królewicza, Jana Kazimierza kardyna­łem, aby mógł z honorem opuścić jezuicki nowicjat i dzięki czemu mógł z honorem opuścić nowicjat zakonu jezuitów.


Żródła:

"Poczet papieży" - Michał Gryczyński

"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.


USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)

Bogdan Pietrzyk